Depresyonlu kişilerde uykusuzluk, temporal lobdaki nöral devrelerle ilişkili

Depresyon hastalarında en sık görülen fiziksel semptomlardan biri uykusuzluktur. Uykusuzluk, uykuya dalma, uykuda kalma güçlüğü veya çok erken uyanma ve tekrar uyuyamama ile karakterizedir. Çalışmalar, majör depresyon hastalarının %92’sinin uyku sorunu yaşadığını ve %85’inin uykusuzluk kriterlerini karşıladığını göstermiştir.

Nörogörüntüleme çalışmaları, depresyon gelişiminin duygusal işleme ve düzenleme ile ilgili beyin bölgelerinin işleyişindeki anormalliklerle ilişkili olduğunu göstermiştir. Depresyonun spesifik semptomlarında rol oynayan beyin bölgelerinin ve beyin aktivitesi örüntülerinin belirlenmesi yoğun bir bilimsel araştırma konusu haline gelmiştir.

Uykusuzluk çalışması

Psychiatry Research: Neuroimaging dergisinde yayımlanan Yanxiang Ye ve meslektaşları tarafından yürütülen yeni bir çalışma, majör depresif bozukluğu olan hastalarda uykusuzluğun altında yatan beyin süreçlerini keşfetmek istedi. Dikkatlerini beynin amigdala bölgesine odakladılar ve bu bölgedeki aktivite modellerini incelemek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme kullanarak bir çalışma yürüttüler.

Çalışmada İki grup katılımcı vardı: majör depresif bozukluktan mustarip 102 hasta ve kontrol olarak kullanılan 57 sağlıklı birey. Araştırmacılar uyku bozukluklarının varlığını değerlendirmiş (Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeğinin bir alt ölçeği) ve uyku bozukluklarının ne kadar belirgin olduğunu bildirdiklerine bağlı olarak yüksek uykusuzluk ve düşük uykusuzluk olmak üzere iki gruba ayırmışlardır.

Bu hastaların 46’sı yüksek uykusuzluk grubunu oluştururken, 56’sı ise düşük uykusuzluk grubunu oluşturmuştur. Tüm hastalar Guangzhou Tıp Üniversitesi’ne bağlı Beyin Hastanesi’nde tedavi görmekteydi. Katılımcılara tedavi aldıkları yerde fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme uygulanarak dinlenme durumundaki beyin aktiviteleri kaydedildi.

Sonuçlar şu şekildeydi:

Korku ve kaygı olmak üzere duyguların işlenmesi ve düzenlenmesinde kilit bir rol oynayan bilateral amigdalanın superior temporal girus bölgelerine fonksiyonel bağlantısı ile uyku bozukluğunun yoğunluğu arasında bir ilişki bulunmuştur. Bu bölgedeki daha fazla bağlantı, daha yüksek uyku bozukluğu seviyeleri ile bağlantılıydı.

Spesifik olarak, yüksek uykusuzluk grubunda, beynin temporal lobunda bulunan ve işitsel işleme, dili anlama ve hafızayla ilgili bir bölge olan superior temporal girusta artmış aktivite görülürken, düşük uykusuzluk grubunda sol ek motor alan ve bilateral postcentral girus bölgelerinde sağlıklı katılımcılara kıyasla artmış aktivite görülmüştür.

Bulgular nasıl yorumlanıyor?

Çalışmanın yazarları, “Bulgularımız, temporal lob ve diğer spesifik olarak aktive edilen bölgelerdeki dinlenme durumu fonksiyonel bağlantısının, majör depresif bozuklukta uykusuzlukla ilgili nöral devrelerle ilişkili olabileceğini düşündürmektedir” dedi.

Çalışma, depresyonlu kişilerde uykusuzluğun nöral korelasyonlarının bilimsel olarak anlaşılmasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Bununla birlikte, çalışmanın bu değişikliklerin nasıl geliştiğine dair veri sağlayamadığı unutulmamalıdır. Beyin aktivitesinde gözlemlenen değişikliklerin uykusuzluğun bir nedeni mi yoksa katılımcıların yeterince uyumamasının bir tezahürü mü olduğu da belirsizdir.

KAYNAKÇA:
– Vladimir Hedrih (9.5.2023). Insomnia in people with depression is associated with neural circuits in the temporal lobe. PsyPost
– Ye, Y., Wang, C., Lan, X., Li, W., Fu, L., Zhang, F., … & Ning, Y. (2023). Abnormal amygdala functional connectivity in MDD patients with insomnia complaints. Psychiatry Research: Neuroimaging, 328, 111578.