Derin Beyin Stimülasyonu dirençli depresyonu iyileştirebilir

Derin Beyin Stimülasyonu, antidepresan ilaçlara ve geleneksel tedavi yöntemlerine yeterince yanıt vermeyen depresyon belirtilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Tedaviye dirençli depresyon nedir?

Tedaviye dirençli depresyon, antidepresan ilaçlar ve psikoterapi benzeri geleneksel tedavi yöntemlerine yeterince yanıt vermeyen bir tür majör depresif bozukluğu olarak tanımlanan bir terimdir.

Tedaviye dirençli depresyon tanısı

Tedaviye dirençli depresyon tanısı, hastanın yeterli doz ve sürede en az iki farklı antidepresan tedavisine istenilen bir yanıt alamaması durumunda belirlenmektedir. Tedaviye dirençli depresyonun sebepleri henüz tam olarak belirlenememiştir. Fakat bunların genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunu oluşturduğu düşünülmektedir.

Derin Beyin Uyarımı nedir?

Tedaviye dirençli depresyon için umut verici yeni bir tedavi yöntemi, derin beyin stimülasyonudur. Derin beyin stimülasyonu, elektriksel uyarıları iletmekte ve anormal beyin aktivitesini modüle etmek için beynin belirli bölgelerine elektrotların yerleştirilmesini içeren bir operasyon olup hastanelerde yürütülmektedir.

Araştırmalara göre, derin beyin stimülasyonunun bir yıllık tedaviden sonra tedaviye dirençli depresyonu olan kişilerin yaklaşık %40’ında iyileşme sağladığı görülmüştür. Moleküler psikiyatri dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, derin beyin uyarımıyla elde edilen aktivitenin beynin amigdala bölgesinin işleyişini normalleştirebilir.

Amigdala, beynin temporal lobunda yer alan ve özellikle korku ve kaygı gibi duyguların işlenmesinde görevli olan küçük ve badem şeklindeki bir yapıdır. Bununla birlikte hafıza oluşumunda ve duygusal öğrenmede de önemli rolü bulunmaktadır.

Fonksiyonel Manyetik Görüntüleme kullanıldı

Araştırmaya dahil edilen katılımcılar, iki gruba ayrıldı: bir grup 1-6 hafta boyunca aktif derin beyin stimülasyonu aldı. Ardından aktif olmayan bir süreçle devam etti. Diğer grup ise aktif uyarıma geçmeden önce aktif olmayan dönemle başladı. Katılımcılar bu aşamalar sırasında stimülasyon aktifliği konusunda herhangi bir bilgiye sahip değildi.

Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme yöntemiyle, elektrot implantasyonundan önce derin beyin stimülasyon parametreleri optimize edildi. Bu durum, amigdalanın fonksiyonunu değerlendirmek amacıyla her tedavi aşamasından sonra gerçekleştirildi.

Sağlıklı katılımcılara ayrıca beş ay arayla iki farklı noktada MRI taraması da yapıldı. Ek olarak, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği -17 kullanılarak depresyon değerlendirilmesi yapıldı.

İncelemelerin sonucunda depresyonlu katılımcıların aktif derin beyin stimülasyonundan sonra, aktif olmayan stimülasyon dönemine göre semptom şiddetinde önemli ölçüde bir azalma yaşadıklarını görülmüştür. Çalışmanın sonunda semptomları da başlangıçtan itibaren gözle görülür bir şekilde iyileşti.

Reaksiyon hızı testleri, sağlıklı katılımcıların depresif katılımcılara kıyasla daha hızlı tepkiler verdiğini, ancak derin beyin stimülasyon tedavilerinin depresyonlu kişilerin reaksiyon hızlarını da iyileştirdiğini göstermiştir.

Amigdala aktivitesinin analizi, çalışmanın başlangıcında tedaviye dirençli depresyonu olan katılımcıların sağ amigdala bölgesinde yanıt verme yeteneğinde azalma görüldüğü ortaya çıkmaktadır. Ayrıca derin beyin stimülasyonu tedavisi amigdala ile beynin duyu-motor ve singulat korteksleri arasındaki bağlantıyı da güçlendiği görülmektedir.

KAYNAKÇA:
– Runia, N., Bergfeld, IO, de Kwaasteniet, BP ve diğerleri. (2023). Derin beyin stimülasyonu, tedaviye dirençli depresyonda amigdala duyarlılığını normalleştirir. Mol Psikiyatri 28, 2500–2507.
– Hedrich,V (28.02.2024). Deep brain stimulation can help improve symptoms of treatment-resistant depression. Psy Post.