Huzursuz uykunun beyne etkisi

Orta yaşta kötü kalitede uyku, ilerleyen yaşlarda zayıf bilişsel fonksiyonlarla ilişkilendirilebilir.

Orta yaşlarda huzursuz uyku uyuyan bireylerin, uyku kalitesi daha iyi olan bireylerle karşılaştırıldığında, 11 yıl sonra zayıf bilişsel fonksiyon riski daha yüksek olabilir. Bu bulgular, Neurology dergisinde yayımlanan ileriye dönük bir çalışmada bildirilmiştir.

California Üniversitesi, San Francisco’dan Yue Leng basın açıklamasında “Alzheimer hastalığı patolojisinin semptom başlamadan önce yıllarca beyinde birikmeye başladığı göz önüne alındığında, geç yaşta tanımlanan uyku bozukluklarının aslında yıllar boyunca sessizce gelişen bu patolojinin bir sonucu olabileceği mümkündür.” dedi.

11 yıl sonra zihinsel durum kontrol edildi

Leng ve meslektaşları, Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA) çalışmasından elde edilen verileri kullandı. Bu çalışma sırasında katılımcılar 30 yıl boyunca her iki ila beş yılda bir değerlendirildi.

Mevcut çalışma 2003 ila 2005 yılları arasında gerçekleşti ve ortalama yaşları 40 olan 526 Beyaz ve Siyah yetişkini içeriyordu (%58’i kadın, %42’si erkek ve %66’sı Beyaz, %44’ü Siyah). Katılımcılar üç ardışık gün ve gece boyunca bilek aktivite monitörleri taktılar ve bu monitörler hem uyku süresini hem de her katılımcının uyku parçalanma indeksini ölçtü.

Bu indeks, katılımcının uykusunda ne kadar süre hareket ettiğini ve bir dakikadan az süreyle hareketsiz kaldığını ölçerek belirlenen bir huzursuzluk ölçüsüdür. Katılımcılar ayrıca yattıkları ve uyandıkları zamanları rapor ettiler ve Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksini doldurarak uyku kalitelerini değerlendirdiler.

Bireylerin yaklaşık yarısı kötü uyku kalitesine sahip

Bilişsel değerlendirmeler yaklaşık 11 yıl sonra gerçekleştirildi. Mülakatçılar, katılımcıların işleme hızını, yürütme fonksiyonunu, çalışma belleğini, sözlü belleği, akıcılığı ve global bilişsel fonksiyonu değerlendiren testleri uyguladılar.

Katılımcılar gecede ortalama altı saat uyudu ve %45,6’sı kötü kalitede uyku rapor etti. Uyku süresi ile biliş arasında bir ilişki olmasına rağmen, en fazla uyku parçalanmasına sahip olan katılımcıların, orta veya düşük uyku parçalanmasına sahip olan katılımcılara göre 11 yıl sonra neredeyse tüm bilişsel ölçümlerde kötü bilişsel performansa sahip olma olasılıkları iki ila üç kat daha fazlaydı. Bu bulgular, ırk veya cinsiyete göre farklılık göstermedi.

“Bu araştırma, bilişsel yaşlanma ile ilişkilendirilen değiştirilebilir risk faktörlerini değerlendirme ihtiyacını vurgulayan bir literatüre katkıda bulunuyor” dedi çalışmanın baş yazarı Kristine Yaffe, M.D., bir basın açıklamasında “Gelecekteki araştırmalar, farklı yaşam evrelerinde uyku bozuklukları ile biliş arasındaki bağlantıyı incelemeli ve uygun bir şekilde uyku ile biliş arasındaki ilişkinin daha güçlü olduğu kritik yaşam dönemlerini belirlemelidir. Bu, ileri yaşlarda Alzheimer’ın önlenmesi için yeni fırsatlar yaratabilir.” İfadelerini kullandı.

KAYNAKÇA:
– Psych News Alert (04.01.2024). Poor Quality Sleep in Midlife May Be Associated With Poor Cognition Later in Life.
– Leng, Y., Knutson, K., Carnethon, M. R., & Yaffe, K. (2024). Association Between Sleep Quantity and Quality in Early Adulthood With Cognitive Function in Midlife. Neurology, 102(2), e208056.