Matcha çayının antidepresan benzeri etkileri

Geleneksel bir Japon çayı olan Matcha, sağlığa faydaları nedeniyle birçok alanda kullanılıyor. Bunlardan biri Matcha çayının hem insanlarda hem de farelerde ruh halini ve zihinsel performansı artırıcı etkisidir ancak bu etkinin doğrulanması için daha fazla araştırma gerekiyor. Bu nedenle Japonya’dan araştırmacılar yeni yaptıkları bir araştırmada Matcha çayı tozunun farelerde anti-depresif etkilerini değerlendirdi.

Dopaminerjik nöral devreleri aktifleştiriyor

Depresyon şu anda dünyadaki en yaygın akıl hastalığıdır ve bundan etkilenen insan sayısı artmaya devam etmektedir. Depresyonun başlangıcı kişiden kişiye değişmekle birlikte, hastalığın genellikle diğer nörokimyasallarla birlikte beyindeki dopamin azalmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Bir nörotransmitter ve hormon olan dopamin, kişinin ruh halini yükseltmede ve kişinin kendini mutlu, başarılı ve motive hissetmesinde önemli bir rol oynar.

Takviye edici gıda olarak kullanımı düşünülen Matcha tozu, son zamanlarda popülerlik kazandı. Ruh halini iyileştiren bileşikler açısından zengin olan Camellia sinensis’in yapraklarından elde edilen Matcha tozu, geleneksel olarak çay yapmak için kullanılır.

Kaygı benzeri davranışları azaltıyor

Bu çayın tüketiminin, dopamin D1 reseptör sinyali yoluyla dopamin fonksiyonunu aktive ederek farelerde kaygı benzeri davranışları iyileştirdiği gösterilmiştir. Ortaya çıkan dopamin artışı, depresyon semptomlarını da iyileştirebilir. Bu nedenle, Kumamoto Üniversitesi’nden Dr. Yuki Kurauchi, Matcha çay tozunun sosyal olarak izole edilmiş farelerdeki etkilerini araştırmak için bir araştırma ekibine liderlik etti. Bulgularını Nutrients’ta yayınlanan bir makalede yayınladı.

Ekip, deneyleri için sosyal izolasyon stresine maruz kalan strese dayanıklı BALB/c ve strese duyarlı C57BL/6J fareleri kullandı. Bununla birlikte, bir Matcha çayı süspansiyonunun oral olarak uygulanmasının, strese duyarlı farelerde depresyon seviyelerini azalttığı görüldü. Bu, farelerde depresyonu değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan kuyruk süspansiyon testlerindeki (TST) performanslarıyla gösterildi.

Depresyon benzeri davranışı azaltıyor

Dr. Kurauchi, “Matcha çayı, strese dayanıklı farelere kıyasla yalnızca sosyal izolasyondan daha fazla stres yaşayan ve daha yüksek depresyon benzeri davranış sergileyen strese duyarlı farelerde hareketsizlik süresini azalttı.”

Bu nasıl oldu? Ekip daha derine indi. Fare beyinlerinin bir immünohistokimyasal analizi, strese duyarlı farelerde Matcha çay süspansiyonunu tükettikten sonra prefrontal korteks (PFC) ve çekirdek akumbens (NAc) aktivasyonunu ortaya çıkardı. Bu bölgeler, dopaminerjik devrenin önemli bir bölümünü oluşturur ve beyindeki dopamin seviyelerini kontrol etmek için çok önemlidir.

Bu bölgelerdeki aktivasyonlar- nöral aktivitenin önemli bir göstergesi olan c-Fos ekspresyonu hücrelerinin sayısındaki artışla gösterilir. Hücrelerdeki artış, tipik olarak dopamin seviyelerini yükselterek kişinin ruh halini yükseltir.

Strese dayanıklı ve dayanıksız fareler arasındaki farklar

Daha kısa hareketsizlik süresine sahip strese duyarlı fareler, beyinlerinin ventral tegmental alanında (VTA) (dopaminerjik aktiviteyi başlatan) ve ayrıca PFC ve NAc’de daha yüksek nöral aktiviteye ve dopamin üretimine işaret eden daha fazla c-Fos-pozitif hücreye sahipti. Buna karşın, bu etkilerin hiçbiri strese dayanıklı farelerde görülmedi.

Bu, başka bir bulguyla daha da pekiştirildi. Strese duyarlı farelere bir dopamin D1 reseptör blokerinin uygulanması, Matcha çay süspansiyonunun antidepresan benzeri etkilerini ortadan kaldırdı. Dr. Kurauchi bu bulguları şöyle yorumluyor:

“Bu sonuçlar, Matcha çay tozunun beynin dopaminerjik sistemini aktive ederek antidepresan benzeri bir etki gösterdiğini ve bunun bireyin zihinsel durumundan etkilendiğini gösteriyor.”

Dr. Kurauchi, araştırmalarının gelecekteki sonuçları konusunda iyimser. Strese duyarlı farelerin Matcha çay süspansiyonunun etkisine duyarlı olurken strese dayanıklı farelerin bu etkiye duyarlı olmadığı göz önüne alındığında, bireylerde antidepresanları değerlendirirken, artık zihinsel durumlarındaki farklılıklar da dikkate alınması gerektiğini vurguluyor.

KAYNAKÇA:
– Neuroscience News (16.03.2023). Matcha Tea Powder Has Antidepressant-Like Effects.
– Kurauchi, Y., Ohta, Y., Matsuda, K., Sanematsu, W., Devkota, H. P., Seki, T., & Katsuki, H. (2023). Matcha Tea Powder’s Antidepressant-like Effect through the Activation of the Dopaminergic System in Mice Is Dependent on Social Isolation Stress. Nutrients, 15(3), 581.