Tedaviye dirençli şizofreni MR ile öngörülebilir

Manyetik Rezonans Görüntüleme (NM-MRI) yöntemi, hangi hastaların tedaviye dirençli şizofreni geliştirebileceğini öngörebilir.

Amerikan Psikiyatri Birliği’nin prestijli dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, nöromelanine duyarlı bir Manyetik Rezonans Görüntüleme (NM-MRI) yöntemiyle, ilk atak psikozu olan hangi hastaların sonunda tedaviye dirençli şizofreni geliştireceğini başarılı bir şekilde tahmin edebildiği rapor edilmiştir. Nöromelanin, dopamin metabolizmasının bir yan ürünü olan bir beyin pigmentidir ve bu nedenle sağlıklı dopamin işleyişinin görsel bir göstergesidir.

Dopamin göstergesiyle tedavi direnci tahmini

Çalışmanın ekibi Amsterdam Üniversitesi’nden Marieke van der Pluijm ve meslektaşları, “Şizofrenide tedaviye yanıt vermeyenleri erken bir aşamada belirleyecek ve yanıt vermeyenlerde etkinliği kanıtlanmış tek antipsikotik olan klozapinin zamanında başlatılmasını kolaylaştıracak belirteçlere acil ihtiyaç var” diye yazdı. Van der Pluijm ve meslektaşları, tedaviye dirençli şizofreni hastalarının, tedaviye yanıt veren hastaların aksine artmış dopamin işlevi göstermediğini belirtti. Bu durum, dopamin işlevinin bir göstergesi olan nöromelanin düzeylerinin tedaviye direnç için erken bir belirteç olabileceğini düşündürmektedir.

Araştırmacılar, 18 ila 35 yaşları arasında, birincil tanısı şizofreni spektrumunda olan ilk atak psikozlu 62 hastayı çalışmaya dahil edildi. Ayrıca 20 sağlıklı kontrol grubu da çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm katılımcılar başlangıçta bir NM-MRI taraması, bir klinik görüşme ve bir IQ testi ile değerlendirildi. Semptom şiddeti Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS) kullanılarak değerlendirilmiştir. Hastalar çalışma boyunca psikiyatristlerinden antipsikotik tedavi almıştır.

6 ay sonra ölçümler tekrarlandı

Tedaviye yanıt altı ayda bir klinik görüşme ile değerlendirilmiştir. Katılımcılar, iki antipsikotik denemesinin ardından beş PANSS alanından (sanrılar, kavramsal düzensizlik, halüsinatif davranışlar, tavır ve duruşlar ve olağandışı düşünce içeriği) en az birinde orta veya daha yüksek semptomlar göstermeye devam ederlerse; bir antipsikotik denemesinin ardından tam bir yanıt yokluğu gösterirlerse veya ciddi yan etkiler yaşarlarsa veya takip süresi boyunca klozapine değiştirilirlerse yanıt vermiyor olarak kabul edildi.

On beş hasta yanıt vermeyenler olarak sınıflandırılırken, kalan 47 hasta yanıt verenler olarak kabul edilmiştir. Başlangıçtaki NM-MRI’da, yanıt vermeyenler, ağırlıklı olarak substantia nigra adı verilen bir beyin bölgesinde, yanıt verenlere kıyasla önemli ölçüde daha düşük NM-MRI sinyali göstermiştir. Bu bölge dopamin nöronları bakımından zengindir ve hareketin yanı sıra duyguları ve ödül davranışlarını da düzenler. Nöromelanin bileşimine dayanarak, araştırmacılar bir hastanın tedaviye yanıt verip vermeyeceğini %68’e kadar doğrulukla tahmin edebilmiştir.

Tedaviyle birlikte değişmiyor

Bir takip taramasına katılan 28 yanıt veren ve 9 yanıt vermeyen arasında, NM-MRI sinyali her iki grupta da altı ay boyunca değişmedi. Bu da nöromelanin birikiminin bireyin durumuna bağlı bir değişken olmaktan ziyade istikrarlı bir özelliği yansıtabileceğini göstermektedir.

Yazarlar, “Bu çalışma, NM-MRI’ın şizofrenide tedavi direnci için erken bir aşamada noninvaziv bir belirteç olarak potansiyelini göstermektedir” sonucuna varmıştır. “Nihayetinde, yeterli bir tahmin modeli şizofrenide tedavi direncinin erken belirlenmesine yol açabilir ve böylece etkili tedavideki gecikmeleri önemli ölçüde azaltabilir ve sonuçları iyileştirebilir.” ifadelerinde bulundular.

KAYNAKÇA:
– Psych News Alert. (13.03.2024). MRI May Predict Which Patients Will Develop Treatment-Resistant Schizophrenia.
– van der Pluijm, M., Wengler, K., Reijers, P. N., Cassidy, C. M., Joe, K. T. T., de Peuter, O. R., … & van de Giessen, E. (2024). Neuromelanin-Sensitive MRI as Candidate Marker for Treatment Resistance in First-Episode Schizophrenia. American Journal of Psychiatry.