Egzersiz, yaşlanma ve hafıza

Egzersizin bizim için iyi olduğunu bilsek de sorulacak bazı sorular vardır: Ne kadar egzersiz, en çok kim için faydalı, hayatımızın hangi döneminde yapmalıyız?

Pittsburgh Üniversitesi’nden psikologların yürüttüğü derleme çalışmasına göre yaşlı erişkinler düzenli egzersiz yapmayı sürdürerek belirli bir hafıza türündeki zayıflamayı önleyebiliyor.

Araştırmanın yürütücülerinden Dr. Aghjayan: “Herkes minimum faydayı görmek için yapması gereken egzersiz miktarını merak eder. Bizim çalışmamıza göre epizodik hafızanıza olan faydalarını görmek için en az dört ay boyunca haftada üç kez egzersiz yapmayı sürdürmelisiniz.”

Epizodik hafıza geçmişte başınıza gelenlerle ilgilidir ve yaşla en önce zayıflayan hafıza türlerinden biridir. Bu hafızayı kullandırtmak için Dr. Aghjayan kişilere şunu sormaktadır: “Genellikle ilk araba kullanma deneyimini sormayı severim. Bu sayede nerede olduğunuzu, kaç yaşında olduğunuzu, yan koltukta kimin oturduğunu ve o heyecan duygusunu hatırlarsınız. ”

Alandaki diğer çalışmalar; kalp atımını artıran egzersizler beyin sağlığına olumlu etkiler vaat ediyor, fareler üzerindeki çalışmalarda egzersizin hafızayı güçlendirdiğini gösteriyor, ancak insan üzerindeki çalışmaların sonuçları daha karmaşık.

Araştırma ekibi konuyla ilgili 1.279 çalışmayı eleyerek 36 çalışmaya indirdikten sonra farklı çalışmaların doğrudan karşılaştırabileceği bir tablo oluşturdu. Sonuçta, 36 çalışmadan yaşlı erişkinlerde egzersizin hafızaya kesinlikle faydalı olduğunu gösterdiler.

Daha önceki analizler egzersiz ve hafıza arasındaki bağlantıyı net olarak gösteremese de Aghjayan ve ekibi olası bir bağlantıyı keşfedebilmek için işi birkaç adım öteye götürdüler. Aramalarını belirli gruplara, yaş kategorilerine ve spesifik bir deney tasarımına göre ayırdılar. Bir başka önemli nokta egzersizden fayda gördüğü bilinen bir beyin bölgesi ile ilişkili olan epizodik hafızaya odaklanmaktı.

Dr. Aghjayan: “Bütün bu verileri birleştirdiğimizde 3.000’den fazla katılımcıyı inceleme şansı buluyoruz. Her bir kişisel çalışma bilime anlamı şekilde katkı yaptığından çok önemli. ” ifadelerinde bulundu.

Öte yandan kişisel çalışmalar var olan motifleri gösterebilecek kadar büyük deneyleri içeremeyebilir. Motifleri keşfedebilmek için çalışmaların neredeyse tümüne bakmak gerekir.

Ekip bu kadar çok katılımcı sayesinde egzersiz ve epizodik hafıza arasındaki bağlantıyı gösterebildiği gibi, faydaların kim için ve nasıl olduğu gibi spesifik sorulara da yanıt arayabiliyor.

Dr. Aghjayan, “55-68 yaş arasındaki katılımcıların 69-85 yaş arasındakilere göre daha fazla fayda gördüğünü ve bu yüzden erken müdahalenin önemli olduğunu gördük.” diyor. Ayrıca henüz hiçbir bilişsel zayıflama yaşamamış ve egzersize haftada birkaç kez düzenli devam eden kişilerde görülen etkinin daha büyük olduğunu ekliyor.

Son olarak yapılan çalışma hakkında “Hala yanıtlanması gereken sorular olsa da çalışmanın halk sağlığına katkısı çok açık: Egzersiz yaşlı erişkinler için bilişsel zayıflamalarını savuşturabilecekleri ve hem kendileri hem bakıverenleri hem de sağlık sistemi için fayda sağlayabilecekleri ulaşılabilir bir yöntem.” diyor Dr. Aghjayan.

KAYNAK:
– Exercise Can Help Older Adults Retain Their Memories, Neuroscience News.