Pandemiyle ortaya çıkan yeni psikolojik sorun: Zoom Dismorfisi!

COVID-19 pandemisi günlük hayatın birçok alanında köklü değişikliklere sebep oldu. Bu değişimlerden biri de eğitimde yüz yüze iletişim yerine dijital platformlara geçiş oldu. Ancak bu geçiş, beraberinde yeni psikolojik sorunları da getirdi. Bunlardan biri, görüntülü toplantılar sırasında bireylerin kendi görüntülerinden rahatsızlık duymaya başlamasıyla ortaya çıkan “Zoom dismorfisi” oldu.
Jahrom Üniversitesi’nden çarpıcı araştırma
Jahrom Tıp Bilimleri Üniversitesi’nde yürütülen yeni bir araştırma, öğrencilerin Zoom dismorfisi yaşama seviyelerini ve bu durumu etkileyen psikolojik faktörleri inceledi. Çalışmaya toplam 179 öğrenci katıldı ve Zoom dismorfisi, öz-yeterlik (kendine güven) ve dismorfik kaygı düzeyleri değerlendirildi.
Öğrencilerde orta düzeyde zoom dismorfisi
Araştırma sonuçlarına göre öğrenciler, orta seviyede Zoom dismorfisi belirtileri gösterdi. Katılımcıların çoğu (%52) orta, %47’si düşük düzeyde Zoom dismorfisi bildirirken, yüksek seviyede Zoom dismorfisi yaşayanların oranı ise yalnızca %1 olarak tespit edildi.
Öz-yeterlik: Zoom Dismorfisine karşı bir kalkan
Araştırmanın dikkat çekici bulgularından biri, çevrimiçi platformlarda kendine güven duygusu (öz-yeterlik) yüksek olan öğrencilerin Zoom dismorfisi belirtilerini daha az yaşadığıydı. Yüksek öz-yeterliğe sahip bireylerin, görüntülü platformlarda kendi görüntülerini daha olumlu değerlendirdiği ve daha az stres yaşadığı belirlendi.
Görünüş kaygısı Zoom Dismorfisini artırıyor
Diğer yandan, bireyin kendi görüntüsüne yönelik kaygıları (dismorfik kaygı) arttıkça Zoom dismorfisi belirtilerinin de arttığı ortaya çıktı. Araştırmacılar, dismorfik kaygıların özellikle yüz görünümüne yönelik endişelere odaklandığını ve bu kaygıların görüntülü görüşmelerde daha belirgin hale geldiğini ifade etti.
Psikolojik destek ve bilişsel müdahaleler önemli
Araştırma ekibi, Zoom dismorfisiyle başa çıkmak için yalnızca teknoloji becerilerinin geliştirilmesinin yeterli olmayacağını, aynı zamanda psikolojik desteğin ve bilişsel müdahalelerin kritik önemde olduğunu vurguladı. Özellikle, metabilişsel kontrol stratejilerinin (kişinin kendi düşüncelerini fark edip kontrol etmesi) güçlendirilmesinin, öğrencilerin Zoom dismorfisini azaltabileceği önerildi.
Çok yönlü bir yaklaşım şart
Çalışmanın sonuçları, Zoom dismorfisinin karmaşık bir fenomen olduğunu ve etkili müdahale için çok yönlü bir yaklaşım gerektiğini ortaya koyuyor. Öğrencilerin online eğitim sürecinde yaşadığı bu yeni psikolojik zorluğa yönelik farkındalığın artırılması, psikolojik destek sunulması ve öz-yeterliklerinin geliştirilmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
KAYNAKÇA:
Mosalanejad, L., Karimian, Z., Ayaz, R. et al. Zoom dysmorphia in medical students: The role of dysmorphic concern and self-efficacy in online environments amidst COVID-19 pandemic. BMC Med Educ 24, 1330 (2024). DOI: 10.1186/s12909-024-06300-6
Bizi takip edin: