Post-Travmatik Stres Bozukluğu yaşayan sevdiklerinize yardım etmenin 6 yolu

Sevgi dolu ilişkiler, Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) yaşayan birine destek olmak için önemli bir fırsat sağlayabilir.

2019’da yapılan bir çalışmaya göre sosyal destek aldığını hisseden kişiler TSSB ile ilişkili belirtileri (aynı olayları tekrar tekrar düşünmek, kapana kısılmış hissetmek) daha az yoğunlukta yaşıyorlar. İşte TSSB yaşayan sevdiklerinize destek olmanın bazı yolları.

1. Sevdiğiniz kişiyi neyin güvende hissettirdiğini öğrenin

Araştırmaya göre korku, TSSB’nin birincil belirtisidir. Korkuyla savaşmanın bir yolu güvenli bir ortam sağlamaktır. Partneriniz veya arkadaşınız kendini güvensiz hissettiğinde, kendilerinin sevdiği şekilde güvenlik veya rahatlık hissi yaşamalarına yardımcı olacak şeyleri yapmayı düşünebilirsiniz, örneğin:

• Sarılmak
• “Her şey yoluna girecek” gibi sözlü onaylamalar sağlamak.
• Onun için yemek pişirmek veya küçük bir hediye almak
• Birlikte kaliteli vakit geçirmek.

Önemli bir nokta: Sevdiğinize güvenli bir ortam sağlarken yapmamanız gereken şey korktuğu şeyden kaçmasına yardım etmektir. Araba kazası yapmış ve kaza mahallinin önünden geçmekten korkan sevdiğinizi başka yollardan sürmesine yardım etmek onun kaçınmasına yardım eder ancak bu iyi uzun vadede iyileşme sürecine katkıda bulunmaz.

2. Onlara güvence verin

Sevdiğiniz kişiye değeri ve sevilebilirliği konusunda güvence vermek, TSSB ile karşı karşıya kalan birini desteklemenin basit ama güçlü bir yoludur. TSSB ile yaşayan biri, açıkça tehlike hissi uyandıran hiçbir şey olmasa bile geçmiş travmanın tetikleyicilerini yaşayabilir. Bu anlarda, sevilen birinden gelen bir sözlü güvence, korkuyu dengelemeye yardımcı olabilir ve kişide sakinlik duygusu uyandırabilir. Bu durumlarda söyleyebileceğiniz bazı sözler:

• “Hiçbir yere gitmiyorum.”
• “Bunu atlatacaksın.”
• “Seni seviyorum.”
• “Bu işte beraberiz. Ne olursa olsun yanındayım.”
• “Lütfen senin için burada olduğumu bil.”

3. Açık bir iletişim kurun

Her insanın farklı semptomları ve tetikleyicileri olacaktır. Semptomlar ve tetikleyiciler hakkında iletişim kurmak, tetikleyiciler ya da semptomlar ortaya çıktığında, destekleyici bir yanıt oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Örneğin, TSSB belirtilerinden biri ayrışmadır (disosiyasyon). Eşiniz veya arkadaşınız ayrışma yaşarsa, uyuşma veya ayrılma hissi gösterebilirler. Sevdiğiniz kişi sizinle düz bir sesle veya düz bir duyguyla etkileşime girmeye başlarsa, bunu yorumlamak başlangıçta zor olabilir ancak bu bir ayrışma belirtisidir. Siz ve sevdiğiniz kişi daha önceden semptomlar ve tetikleyiciler konusunda açık bir iletişim kurduysanız, boş bir ifadenin ne anlama gelebileceğini ona doğrudan sormakta rahat hissedebilirsiniz. Bu durumda sevdiğinizi desteklemenin bir yolu, ona “Hey, sesin biraz rahatsız olmuş geliyor. Şu anda ne yaşıyorsun? Yapabileceğim bir şey var mı?” gibi sorular yöneltmektir.

4. Birlikte bazı dengelenme egzersizleri yapın

Tetikleyiciler ortaya çıktığında, TSSB’si olan kişilerin sinir sistemlerini düzenlemek ve kendilerini daha topraklanmış veya şimdi ve burada hissetmek için kullanabilecekleri kanıta dayalı birkaç yöntem vardır. Sevdiğiniz kişiye bu uygulamalardan bazılarını birlikte yapmayı teklif edebilirsiniz. Örneğin;

• Nefes egzersizleri
• Meditasyon
• 5 duyuyu kullanarak yapılan topraklanma egzersizleri (etrafta gördüğünüz 5 şey, hissettiğiniz 4 şey, duyduğunuz 3 şey, kokladığınız 2 şey ve tattığınız 1 şeye odaklanmak).

Sevdiğinizle birlikte düzenleme egzersizleri yapmak- ortak düzenleme olarak da bilinir – zamanla sevdiklerinizin sinir sistemini düzenlemesine yardımcı olur. Ayrıca sizin ve sevdiğinizin daha rahat ve birbirinize daha bağlı hissetmesine yardımcı olabilir.

5. Güçlü yönlerini onaylayın

Kişinin travmadan kaynaklanan güçlü yanlarını yüceltmemek önemli olsa da TSSB’si olan birinin iyileşme yolculuğu boyunca nasıl geliştiğini belirlemek, onaylamak ve takdir etmek yardımcı olabilir. Sevdiğinizin güçlü yönlerini onaylamak için şu sözler yardımcı olabilir:

• “Cesaretine hayranım”
• “Başa çıkma yeteneğinizi takdir ediyorum.”
• “Ne kadar güçlü olduğunu fark ettim. Kendi gücünüzü fark ediyor musunuz (ya da yapabiliyor musunuz)?”

Örneğin, TSSB yaşayan bir kişinin kendi iyileşme sürecinin ona kattığı hakkında TSSB, “’Bu süreçte kendimi “Ben hiçbir şeyi doğru yapamayan kâbus gibi bir insanım’ gibi hissetmem azaldı. Bunun yerine kendime ve çevreme daha çok, ‘Biliyorsunuz, bazen biraz fazladan yardım gerektiren bir durumum var ama bu beni kötü insan yapmaz” diyebiliyorum ifadelerinde bulundu.

6. TSSB’si olan birine ne yapılmamalı veya söylenmemeli?

Kişinin duygularını küçümseyen, utandıran veya haksız karşılaştırmalar yaratan açıklamalar yapmak, muhtemelen TSSB semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu tür ifadeler şunları içerir:

• Senin problemin ne?
• Deli gibi davranıyorsun.
• Aşırı tepki gösteriyorsun.
• Sana olanlar o kadar da kötü değil

Sevdiğiniz kişinin eylemlerinin travma tepkileri olabileceğini düşünmeye çalışın. Bir travma tepkisi, o anda mantıklı görünmese bile, vücudun kendini koruma yolunu içeren bir davranış olabilir.

Kendinizi unutmayın

PTSD’li bir arkadaşa veya partnere bakmak bazen yoğun olabilir. Kendi zihinsel sağlığınızı ihmal etmeyin:

• Bir aile destek grubuna katılmak
• Terapi aramak
• TSSB hakkında kendinizi eğitmek
• Sınırları belirlemek faydalı olabilir.

Sonraki adımlar

Sevdiğimiz insanları desteklemek yaptığımız en önemli ve anlamlı işlerden biri olabilir. TSSB’si olan kişiler, destek için sevdiklerine güvenebilir. Sevdiklerinizi dinlemekten sevginizi söylemeye kadar gösterdiğiniz her davranış, yolculukları boyunca sevdikleriniz için inanılmaz derecede değerli olma potansiyeline sahiptir.

KAYNAK:
– How to Help Someone with PTSD: 6 Ways | Psych Central.