Sevgi dolu annelik kişiliği şekillendiriyor

Yeni bir araştırma, çocukluk döneminde anneden görülen şefkatin, bireyin yaşam boyu taşıyacağı kişilik özelliklerini şekillendirebileceğini ortaya koydu.

Amerikan Psikoloji Derneği’nin yayımladığı yeni bir araştırmaya göre, özellikle 5 ila 10 yaşları arasında gösterilen sıcak ve destekleyici annelik, bireyin açıklık, uyumluluk ve vicdanlılık gibi temel kişilik özelliklerinin gelişimine katkıda bulunabiliyor.

Kişilik, hayat başarısını belirleyebilir

Araştırmanın başyazarı, Edinburgh Üniversitesi Psikoloji Profesörü Jasmin Wertz, kişilik özelliklerinin yalnızca bireyin iç dünyasını değil, aynı zamanda akademik, mesleki ve sosyal başarılarını da doğrudan etkilediğini vurguluyor. Wertz, “Erken çocuklukta olumlu ebeveynlik ortamları, kişilik gelişimi üzerinde kalıcı etkiler bırakabilir” diyor.

Beş büyük özellik ve annelik şefkati

Çalışma kapsamında, İngiltere’de doğumdan itibaren 18 yaşına kadar izlenen 2.232 tek yumurta ikizinin verileri incelendi. Özellikle annelerin ev ortamındaki sıcaklık düzeyi, bağımsız gözlemciler tarafından değerlendirildi. Sonuçlar, çocuklukta daha fazla şefkat gören bireylerin 18 yaşına geldiklerinde daha açık fikirli, sorumluluk sahibi ve uyumlu bireyler olduklarını gösterdi.

Kalıcı olmayan özellikler: Dışadönüklük ve nevrotiklik

Araştırmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise, annelik şefkati ile dışadönüklük veya nevrotiklik arasında uzun vadeli bir ilişki bulunmaması oldu. Bu durum, bu iki özelliğin gelişiminde akran etkisi, yaşam olayları ya da ergenlikteki deneyimlerin daha belirleyici olabileceğini düşündürüyor.

Küçük etkiler, büyük toplumsal kazanımlar

Wertz’e göre, olumlu ebeveynlik yalnızca bireysel gelişimi değil, aynı zamanda toplumsal faydaları da beraberinde getiriyor. Özellikle vicdanlılık gibi özellikler, okul ve iş yaşamında başarıyla yakından ilişkili olduğundan, bu tür ebeveynlik uygulamalarının yaygınlaştırılması nüfus düzeyinde eğitim ve refah göstergelerinde ilerleme sağlayabilir.

Politika yapıcılar için uygulama alanları

Araştırma, aile refahı, eğitim ve ruh sağlığı alanlarında çalışanlar için de önemli mesajlar içeriyor. Annelik desteğini artıran uygulamalar arasında;

Ailelerin maddi yükünü hafifletmeye yönelik sosyal politikalar,
Ebeveynlerin ruh sağlığına erişimini artıran hizmetler,
Ebeveyn-çocuk ilişkilerini güçlendirmeye yönelik programlar öne çıkıyor.

Eşitsizliklerin azaltılmasında yeni bir araç

Sonuçlar, ebeveynlik uygulamaları aracılığıyla kişilik gelişiminde görülen sosyoekonomik farkların da azaltılabileceğine işaret ediyor. Wertz’e göre, şefkatli ebeveynlik modelleri, toplumsal eşitsizliklerin erken yaşta önüne geçmek için güçlü bir araç olabilir.

KAYNAKÇA:
– APA News (16.04.2025). Nurturing now, thriving later: The lasting power of affectionate mothering
– Wertz, J., Moffitt, T. E., Blangis, F., Ambler, A., Arseneault, L., Danese, A., … & Caspi, A. (2025). Parenting in childhood predicts personality in early adulthood: A longitudinal twin-differences study. American Psychologist.