Şiddet içeren mahallelerin beyin gelişimine etkisi

Uzun yıllardır yapılan araştırmalar, dezavantajlı mahallelerde yetişen çocuk ve ergenlerde olumsuz akademik başarı, davranışsal ve zihinsel sağlık sonuçlarının öngörülebileceği gösterildi. Ancak son araştırmalar bunu yapmanın diğer bir yolunun gelişim sürecinde olan beyni etkileyebilmek olduğu kanısına varılmıştır.

Amigdala nasıl etkileniyor?

Amigdala yüz ifadelerine karşı oldukça duyarlıdır. Önceki araştırmalar, örneğin aile üyeleri tarafından istismara uğramış ya da ihmale maruz kalmış çocukların, korku dolu veya nötr ifadelere sahip yüzlere bakarken amigdalada belirgin bir şekilde artan tepki görüldü.

Araştırmacılar genellikle daha dezavantajlı mahallelerde yaşayan bu kişilerin toplumsal şiddete daha çok maruz kaldığını belirtti. Bununla birlikte toplumsal şiddete daha fazla maruz kalan kişiler, korkulu ve kızgın yüzler ile karşılaştığında daha yüksek düzeyde amigdala tepkisi gösterdiği görüldü.

Sonuçlara bakıldığında ailenin geliri, ebeveyn eğitimi ve evdeki sert ebeveynlik ve romantik ilişki şiddeti gibi diğer şiddete maruz kalma etmenleriyle kıyaslandığında doğru olduğunu gösterdi.

Toplumsal şiddete maruz kalmada ebeveynlerin rolü

Ergenlerin daha dezavantajlı mahallede yaşamaları tehditlere karşı daha duyarlı olmalarını sağlamakta ve bununla birlikte uyum sağlama davranışını daha kolay göstermektedir. Dezavantajlı bir mahallede yaşamalarına karşın daha anlayışlı ve ilgili ebeveynlere sahip olan çocuklar, toplumsal şiddete maruz kalma olasılıkları daha düşüktür.

Toplumsal şiddete maruz kalanlar için daha anlayışı ebeveynlere sahip olmak da şiddete maruz kalmanın beynin işlevselliği üzerindeki etkisini azaltmıştır. Bulgular gösteriyor ki anlayışlı ebeveynlere sahip olmak, zorlu koşullarda bile çocukların başarısını desteklemek beyin yapısında olumlu etkiler oluşturmaktadır. Bu durum çocukların zorluklarla karşı karşıya kaldıklarında baş etmeye yönelik gösterdikleri direncin ne kadar değerli olduğunu göstermektedir.

Toplumsal şiddetin olumsuz etkilerinden korumak

Genel olarak araştırmacılar, çocukların toplumdaki şiddete maruz kalmasından dolayı ortaya çıkan olumsuz etkilerinden korumak için yapısal çözümlere duyulan ihtiyacın arttığı yönünde vurgular yapmıştır. Aynı zamanda güçlü ve pozitif ebeveyn tutumlarının dezavantajlı gruplarda yetişen ve şiddete maruz kalan çocuk ve ergenlerin, bu sorunlarla nasıl baş edebileceğine ve dayanıklılığın nasıl artabileceğine dikkat çekmişlerdir.

Bu süreçte ebeveynler daha kapsamlı yapısal eşitsizliklere karşı önemli bir tampon görevi görebilirler. Bu sebeple ebeveynlerle çalışmak, çocukları dolaylı yoldan korumanın bir yöntemi olabilir. Yapılacak sonraki çalışmalarda ise mahallede görülen bu dezavantajların yoğunluğunu azaltıcı ve çevrede karşılaşılabilecek şiddete maruz kalma riskini azaltıcı politikaların oluşturulması üzerine çalışılması gerektiği vurgulanmıştır.

KAYNAKÇA:
– Neuroscience News (22.02.2024) The Impact of Violent Neighborhoods on Brain Development.