Yaşam stili risk faktörleri, Demans ve yaşlanma

Yeni yapılan bir araştırmaya göre sigara içme, diyabet veya işitme kaybı gibi demans risk faktörü bulunmayan kişiler kendilerinden 10- 20 yaş genç kişilerle benzer beyin sağlığına sahipler.

Çalışmada biliş düzeyini üç yıllık yaşlanmaya eşit derecede düşüren tek bir demans risk faktörü bulundu.

Çalışmanın yürütücülerinden Dr. LaPlume: “Sonuçlarımıza göre yaşam stili faktörleri kişinin bilişsel seviyesini belirlemede yaştan daha önemli olabilir. Bu iyi bir haber, çünkü bu faktörleri düzenlemek için yapabileceğiniz birçok şey var: Diyabeti yönetmek, işitme kaybının kaynağını belirlemek ve sigara bırakma için gerekli desteği almak.”

Çalışma hayat boyunca demans risk faktörlerini araştıran ilk araştırmalardan biri.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Anderson: “Birçok çalışma orta ve ileri yaş erişkinliği araştırırken biz 18 yaşındaki katılımcılardan dahi veri topladık ve risk faktörlerinin tüm yaş gruplarında bilişsel performans üzerinde olumsuz etkisinin olduğunu gördük. Bu anlamda risk faktörleri mümkün olduğunca erkenden belirlenebilir ve belirlenmelidir.”

Araştırmacılar katılımcıların hafıza ve dikkat testlerindeki performanslarını inceledi ve bunun şu sekiz değiştirilebilir risk faktöründen nasıl etkilendiğini ele aldı: düşük eğitim düzeyi, işitme kaybı, travmatik beyin hasarı, alkol veya madde kullanımı, hipertansiyon, sigara kullanımı, diyabet ve depresyon.

Her bir faktör üç yıl yaşlanma kadar bilişsel performans azalmasına yol açtı. Örneğin üç risk faktörü olan kişilerde dokuz yıllık yaşlanma kadar azalma görüldü. Bu risk faktörlerinin etkisi de sayısı da yaşlanmayla artmaktaydı.

Dr. LaPlume: “Sonuçta araştırmamız bilişsel zayıflama ve demans riskini azaltma gücünüzün olduğunu gösteriyor. 18 yaşında da olsanız 90 yaşında da, risk faktörlerinizi belirlemeye şimdi başlayın ve beyin sağlığınızı korkmadan yaşlanabilmek için destekleyin.”

Ekstra finansmanla araştırmacılar normal yaşlanan ve “süper yaşlanan” kişiler arasındaki farkları da inceleyebildiler. Süper yaşlanan kişiler, kendisinden birkaç on yıl daha genç kişilerle aynı bilişsel performansa sahip kişiler olarak tanımlanabilir.

KAYNAK:
– Whether You’re 18 or 80, Lifestyle May Be More Important Than Age in Determining Dementia Risk – Neuroscience News. Published 2022. Accessed July 16, 2022.