Depresyonda iyileşme sonrası motivasyon eksikliği devam ediyor

Depresyonun üstesinden gelmek, birçok kişi için zorlu bir yolculuktur. Ancak yeni bir araştırma, iyileşme sürecinin ardından bile motivasyon sorunlarının devam edebileceğini ortaya koyuyor. Bu durum, depresyonun nüksetme riskini artırabilir.

Gizli bir engel: İyileşme sonrası motivasyon eksikliği

Harvard Tıp Fakültesi ve McLean Hastanesi’nden araştırmacılar, depresyon geçmişi olan ancak şu anda semptom göstermeyen bireylerin, günlük yaşamda ödül peşinde koşma konusunda daha az istekli olduklarını keşfettiler. Bu kişiler, yalnızca ödüllerin büyük ve kesin olduğu durumlarda çaba harcamaya daha yatkınlar. Bu durum, sosyal etkileşimler gibi potansiyel olarak ödüllendirici deneyimlerin kaçırılmasına yol açabilir.

Araştırmanın detayları

Çalışmada, daha önce depresyon geçirmiş ve şu anda ilaç kullanmayan bireyler ile hiç depresyon yaşamamış bireyler karşılaştırıldı. Katılımcılardan, düşük çaba gerektiren küçük ödüller ile yüksek çaba gerektiren büyük ödüller arasında seçim yapmaları istendi. Sonuçlar, depresyon geçmişi olan bireylerin genellikle daha az çaba gerektiren seçenekleri tercih ettiklerini gösterdi. Ancak, ödüller büyük ve kesin olduğunda, bu bireyler sağlıklı bireylerle aynı düzeyde veya daha yüksek motivasyon sergilediler.

Neden önemli?

Bu bulgular, depresyonun sadece duygudurum bozukluğu olmadığını, aynı zamanda motivasyon ve karar verme süreçlerini de etkilediğini gösteriyor. İyileşme sonrası bile devam eden bu motivasyon eksikliği, bireylerin günlük yaşamlarında aktif olmalarını engelleyebilir ve depresyonun tekrar etme riskini artırabilir.

Sonuç ve öneriler

Depresyon geçmişi olan bireylerin, özellikle ödüllerin büyük ve kesin olduğu durumlarda motivasyonlarının arttığı göz önüne alındığında, terapötik müdahalelerin bu tür ödüllendirici hedeflere odaklanması faydalı olabilir. Ayrıca, bireylerin motivasyon seviyelerini artırmak için sosyal etkileşimler ve anlamlı aktiviteler teşvik edilebilir.

Bu çalışma, depresyonun etkilerinin iyileşme sonrasında bile devam edebileceğini ve bu nedenle uzun vadeli destek ve müdahalelerin önemini vurgulamaktadır.

KAYNAKÇA:
– Pizzagalli, D. A., Kuhn, M., et al. (2025). “Computational Phenotyping of Effort-Based Decision Making in Unmedicated Adults with Remitted Depression.” Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging.