En güçlü plasebo tepkisi majör depresyonda

Yapılan bilimsel bir araştırma, dokuz psikiyatrik bozukluk arasında majör depresyonu olan kişilerin klinik çalışmalarda en güçlü plasebo tepkisini gösterdiğini ortaya çıkardı.

JAMA Psychiatry’de yayınlanan bir meta-analizde araştırmacılar, değerlendirilen dokuz psikiyatrik bozukluk arasında majör depresyonu olan kişilerin klinik çalışmalarda en güçlü plasebo tepkisini gösterdiğini ve bunu yaygın anksiyete bozukluğu olan bireylerin izlediğini buldu. Bununla birlikte, plasebo yanıtı dokuz bozukluğun tamamında anlamlıydı.

Plasebo etkisi nedir?

Almanya’daki Dresden Teknik Üniversitesi’nden Dr. Tom Bschor ve meslektaşları, “Gerçek bir plasebo etkisi, tanımı gereği, telkin, etkili tedavi umudu ve ilaçların uygulanması yoluyla koşullandırma etkilerinin neden olduğu iyileşmeleri kapsar” diye yazdı. Psikiyatrik hastalıklar söz konusu olduğunda, birçok hastalığın epizodik seyri ve klinik deney katılımcılarının sıklıkla aldığı özenli ve şefkatli bakım gibi faktörlerin de plasebo yanıtını etkilediğini eklediler.

Meta-Analiz

Bschor ve meslektaşları, yaygın olarak ilaçlarla tedavi edilen dokuz psikiyatrik bozukluk için plasebo yanıtını değerlendirdi:

Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu
Yaygın anksiyete bozukluğu
Majör depresif bozukluk
Mani
Obsesif-kompulsif bozukluk
Panik bozukluk
Travma sonrası stres bozukluğu
Şizofreni
Sosyal anksiyete bozukluğu

Her bozukluk için, 10 yüksek kaliteli plasebo kontrollü çalışmadan elde edilen hasta verilerini birleştirdiler; nihai örneklemleri plasebo alan yaklaşık 10.000 klinik çalışma katılımcısını içeriyordu.

İkinci sırada kaygı bozukluğu var

Genel olarak, plasebo grubu katılımcıları değerlendirilen dokuz bozukluğun tümü için güçlü semptom iyileşmeleri göstermiştir. En büyük plasebo yanıtı, sırasıyla 1,40 ve 1,23 etki büyüklüklerine sahip olan majör depresyon ve yaygın anksiyete için görülmüştür. Etki büyüklüğü, semptom iyileşmeleri gibi değişiklikleri ölçmek için standartlaştırılmış bir değerdir; 1,2’nin üzerindeki bir etki büyüklüğü çok büyük bir değişiklik olarak kabul edilir. Diğer uçta ise sırasıyla 0,59 ve 0,65 plasebo yanıt etki büyüklüklerine sahip şizofreni ve obsesif-kompulsif bozukluk hastaları yer almıştır (orta ila büyük değişiklikler).

Şizofreniye etkisi

Bschor ve meslektaşları, “Şizofreni hastaları, muhtemelen epizodik nüksler ve olumsuz prognoz nedeniyle plasebo tedavisiyle ilişkili en az faydaya sahipti” diye yazdı. “Bozulmuş kişilerarası işlevsellik, plasebo gruplarında kişisel dikkatin ve spesifik olmayan etkilerin etkisini azaltabilir. Çarpıtılmış gerçeklik algısı ve hastalığa ilişkin sınırlı içgörü, etkili tedaviye ilişkin umut ve inancın gelişmesini engelleyebilir.”

Kadınlarda etki daha fazla

Araştırmacılar ayrıca kadınların ortalama olarak erkeklerden daha güçlü bir plasebo tepkisi gösterdiğini ortaya koymuştur, ancak bu cinsiyet farkı tek başına en güçlü etki boyutlarının neden depresyon ve anksiyete klinik çalışmalarında (katılımcıların ~%65’i kadındır) bulunduğunu açıklamamaktadır. Örneğin, travma sonrası stres bozukluğu denemelerindeki katılımcıların %21’i kadındı, ancak etki büyüklüğü yine de büyüktü (0,84).

Son olarak araştırmacılar mevcut çalışmanın sonuçlarıyla ilgili “Plasebo yanıtlarının daha iyi anlaşılması, özellikle güven, koşullanma ve inancın önemli bir rol oynadığı psikiyatrik bozukluklarda tedavileri iyileştirebilir” diye yazdı.

KAYNAKÇA:
– Bschor T, Nagel L, Unger J, Schwarzer G, Baethge C. Differential Outcomes of Placebo Treatment Across 9 Psychiatric Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA Psychiatry. Published online May 29, 2024. doi:10.1001/jamapsychiatry.2024.0994
– Psych News Alert (30.05.2024). Placebo Response Strongest in Depression Trials, but Robust Across Multiple Psychiatric Disorders.