Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu nedir?

Küçük ayrıntılara takılan ve kendileri ve başkaları için gerçekçi olmayan standartlar belirleyen birini tanıyor musunuz? Hatta belki de o kişi sizsiniz.

Birinin çalışkan, düzenli olması alışılmadık bir durum değildir. Bazı durumlarda, bu kişilik özellikleri kullanışlı bile olabilir. Ancak bu özellikler aşırıya kaçtığında kişinin fiziksel, duygusal ve sosyal refahının kalitesini düşürebilir. Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) olan kişilerde mükemmellik, kontrol ve düzen takıntısı vardır. Onların meşguliyeti, bozulmaya yol açacak kadar şiddetlidir. Bir ödevi tamamlayamayacak kadar küçük ayrıntılara odaklanmış bir öğrenciyi hayal edin. Veya ahlaki kuralları çok katı olan ve olayları başka birinin bakış açısından görmekte zorlanan birini hayal edin. OKKB’li bir kişi, durumunun farkında olmayabilir veya değişme ihtiyacı görmeyebilir. Aslında, değişmesi gerekenin diğer insanlar olduğuna inanabilir.

OKKB’li kişiler yüksek standartlarını başkalarına dayatma eğilimindedir. Örneğin, OKKB’li bir koca, karısı bahçe dikme kurallarından saparsa, aşırı derecede eleştirel olabilir.

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, hayata bu katı yaklaşım, ilişkileri sürdürmede veya yeni koşullara uyum sağlamada zorluklara yol açabilir. İlişkiler kötüleştikçe yalnızlık ve depresyon gelişebilir. OKKB’si olan kişi, potansiyellerini sınırlayarak, hemen başarılı olmadığı faaliyetlerden kaçınabilir veya bırakabilir. Ek olarak, mükemmeliyetçiliğe yoğun bir şekilde odaklanmak kaygıya, yeme bozukluklarına ve diğer fiziksel ve zihinsel sorunlara yol açabilir.

OKKB’nin nedenleri ve semptomları

OKKB en yaygın kişilik bozukluklarından biridir. Araştırmalar, nüfusun yüzde 3 ila 8’inin OKKB’ye sahip olduğunu ve bunun en yaygın olarak yaşlı insanlarda olduğunu gösteriyor. Bu kişilik bozukluğu, genellikle kişi genç veya genç bir yetişkin olduğunda başlayan kalıcı bir davranış kalıbını içerir.

Uzmanlar, OKKB’nin kesin bir nedenini henüz belirleyemedi. Bununla birlikte, araştırmalar, bir kişinin yetiştirilme tarzının önemli olacağını düşündürmektedir. Örneğin, katı kurallar ve cezaların olduğu bir ortamda yetiştirilmek, kişinin işleri “doğru şekilde” yapma takıntısına yol açabilir. OKKB’nin genetik bir bileşeni de olabilir, yani kalıtsal da olabilir.

OKKB’nin belirti ve semptomları şunları içerir:

Görevleri bitirmenin önüne geçen mükemmeliyetçilik.
Düzeni korumak için listeler, kurallar ve çizelgeler kullanarak sabitleme.
Göreve farklı bir yaklaşım benimseyen birine işi devretme isteksizliği.
İlişkilerin ihmal edilmesine yol açan işe bağlılık.
Gelecekteki felaketler için para biriktirmek.
Etik, ahlak ve değerler konusunda aşırı vicdan sahibi olmak
Manevi değeri olmamasına rağmen yıpranmış eşyalardan kurtulamama.
Aşırı inatçı ve katı bir eğilim.

OKKB ve OKB

Adlarındaki benzerliklere rağmen, OKKB ve obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) arasında önemli farklılıklar vardır.

OKB’si olan kişiler, istenmeyen, endişeli düşünceler (takıntılar) ile mücadele eder ve endişelerini azaltmak için ritüelleştirilmiş eylemler gerçekleştirmeye kendilerini mecbur hissederler. Örneğin, mikrop korkusu OKB’li bir kişinin ellerini sürekli yıkamasına neden olabilir. Kişi genellikle korkularının ve dürtülerinin mantıksız olduğunun farkındadır.

OKKB’li kişilerin, bozukluklarını OKB’li kişilere göre tanıma olasılığı daha düşüktür. Genellikle takıntılı düşünceler veya belirli tekrarlayan eylemler tarafından yönlendirilmezler. Bunun yerine, kendi sabit değerlerinin bir parçası olarak gördükleri düzen ve mükemmellik için daha genel bir istekleri vardır. Araştırmalar ayrıca OKKB’si olan kişilerin daha az dürtüsel olduklarını ve OKB’li kişilere göre ödülleri ertelemeye daha istekli olduklarını gösteriyor.

OKB ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için bakınız:

KAYNAK:
– Obsessive-Compulsive Personality Disorder (OCPD). Sheldon Reid, HelpGuide.