Yalnızlık yaşlı yetişkinlerde artan demans riskiyle ilişkilidir

Araştırmacılar, yaş ve genetik risk faktörlerine bağlı olarak nispeten düşük bir riske sahip olması beklenen 80 yaşından küçük yalnız yaşayan kişilerin bunama riskinde üç kat artış buldular.

Çalışma ayrıca yalnızlığın, daha zayıf yürütücü işlevlerle (karar verme, planlama, bilişsel esneklik ve dikkatin kontrolünü içeren bir grup bilişsel süreç) ve Alzheimer hastalığı ve ilişkili bunamalar (ADRD) riskiyle ilişkili olduğunu buldu.

Alzheimer Derneği’nin 2021 özel raporuna göre, bunama Amerika Birleşik Devletleri’nde 6,2 milyondan fazla yetişkini etkiliyor. Koronavirüs pandemisinin başlangıcından bu yana, yalnızlık tahmini 46 milyon Amerikalıyı etkiledi.

Araştırmacılar, geriye dönük verileri kullanarak, başlangıçta demansı olmayan ve ortalama yaşı 73 olan 2.308 katılımcıyı inceledi. Muayene sırasında nöropsikolojik ölçümler ve MRI beyin taramaları alındı . Katılımcılara huzursuzluk, uyku problemi ve iştahsızlık gibi diğer depresif belirtilerle birlikte ne sıklıkta yalnız hissettikleri soruldu. Katılımcılar ayrıca Alzheimer hastalığı için APOE ε4 aleli olarak adlandırılan genetik bir risk faktörünün varlığı açısından da değerlendirildi. Genel olarak, 2.308 katılımcının 144’ü geçen haftada üç veya daha fazla gün yalnız hissettiğini bildirdi.

Çalışma popülasyonu, titiz klinik yöntemler kullanılarak on yıl boyunca demans açısından değerlendirildi ve 2.308 katılımcının 329’una daha sonra hastalık teşhisi kondu. 144 yalnız katılımcıdan 31’inde bunama gelişti. 80 yaş ve üzeri katılımcılarda yalnızlık ve bunama arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, 60-79 yaş arası yalnız olan daha genç katılımcıların demans geliştirme olasılığı iki katından fazlaydı. APOE ε4 aleli taşımayan genç katılımcılar arasında üç kat artmış risk yalnızlık ile ilişkilendirildi. Araştırmacılar, riskteki üç kat artışın muhtemelen yalnızlığa bağlı ADRD riskinin artması ve erken bilişsel, nöroanatomik belirteçler arasındaki ilişkilerle ilgili olduğu sonucuna vardılar.

Bu çalışma, yaşlandıkça demans geliştirme riskimizi ele alırken yalnızlığın ve sosyal bağlantı sorunlarının önemini vurgulamaktadır. Kendinizde ve başkalarında yalnızlık fark etmek, destekleyici ilişkiler kurmak ve sürdürmek herkes için önemlidir. Ancak, bilişsel gerilemeyi geciktirme ve hatta belki de önleme şansımızı artırmak için ilişkiler yaşlandıkça daha da önem kazanır. Neyse ki, yalnızlık tedavi edilebilir. Var olan bağları koruyarak ve yeni bağlar kurarak riskler azaltabilir.

KAYNAK:
– Joel Salinas, Alexa S. Beiser, Jasmeet K. Samra, Adrienne O’Donnell, Charles S. DeCarli, Mitzi M. Gonzales, Hugo J. Aparicio, Sudha Seshadri. Association of Loneliness With 10-Year Dementia Risk and Early Markers of Vulnerability for Neurocognitive Decline.Neurology Feb 2022 DOI: 10.1212/WNL.0000000000200039