Mevsimsel Depresyondan Etkileniyor musunuz?

Mevsimsel afektif bozukluk (MD), yılın belirli zamanlarında meydana gelen majör bir depresyonun bir türüdür. Mevsimsel Depresyon, alt-tip bir depresyon olarak kabul edilirken, çalışmalar vakaların % 33-44’ünde MD’nin mevsimsel olmayan majör depresyona dönüştüğünü göstermektedir.

Mevsimsel Depresyon’un Belirtileri Nelerdir?

Mevsimsel depresyon bazen “kış depresyonu” olarak da adlandırılır. Çünkü semptomlar genellikle sonbahar/kış mevsiminde başlar ve kötüleşir. Semptomlar, tipik olarak ilkbahar/yaz aylarında geçer ancak bazı kişiler yaz aylarında da semptomları yaşayabilir. İlkbaharın sonunda başlayan ve sonbaharda biten “yaz depresyonu” olarak bilinen nadir bir mevsimsel depresyon türü de vardır.

Mevsimsel Depresyon tanısı genellikle ilkbahar/yaz aylarında semptomların azalması ve en az iki yıl üst üste mevsimsel semptomlarla birlikte sonbahar/kış aylarında düzenli olarak depresyon döngülerine dayanır.

Mevsimsel Depresyon görülen kişiler, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere, mevsimsel olmayan depresyona benzer ruh hali değişiklikleri ve semptomları yaşarlar:

Keyifsizlik
Günlük aktivitelerde belirgin ilgi ve zevk kaybı
Azalan motivasyon
Azalan enerji ve yorgunluk
Değersiz ya da suçlu hissetmek
Azalan libido
Bozulmuş konsantrasyon
Sinirlilik

Kış aylarında yaşanan Mevsimsel Depresyonun karakteristik özelliği olan spesifik bir belirti kümesi vardır: Gündüz uykuya yatma isteği ile artan uyku; özellikle karbonhidratlar için iştah artışı; ve kilo alımı. Ayrıca, kişinin işlevselliğini bozucu nitelikte olabilir.

Mevsimsel Depresyon neden olur?

Mesimsel depresyonun kesin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır. Bununla birlikte, araştırmacılar MD’yi sonbahar ve kış günlerinde daha az güneş ışığına maruz kalmaya bağladılar.

En köklü teori, güneş ışığının eksikliğinin beyinde hormonal değişikliklere yol açtığıdır. Güneş ışığına daha az maruz kalmak, hipotalamusun düzgün çalışmasını engelleyerek biyokimyasal bir dengesizliğe neden olabilir. Örneğin, beynimizdeki “mutlu kimyasal” olan ruh halimizi düzenlemede yer alan serotoninin üretimi azalıyor olabilir.

Duygu düzenlemesini etkileyen sinirsel yollar bozulduğunda, ruh halimiz, enerji seviyelerimiz ve iştahımız etkilenebilir. MD’li insanlarda beyin, uyku başlangıcıyla ilişkili “uyku hormonu” olarak bilinen melatonin fazla üretiliyor olabilir. Düşük güneş ışığı seviyeleri, vücudun doğal sirkadiyen ritmini bozarak MD semptomlarına neden olabilir.

ABD’de, yetişkinlerin % 6’sında mevsimsel depresyonun eşlik ettiği majör depresyon vardır. Bir bireyde ilk kez mevsimsel depresyon görülme yaş ortalaması ise 27’dir. MD en çok üreme çağındaki kadınlarda görülür, bu hastalık kadınlarda erkeklerden dört kat daha sık görülür. Prevelans oranları yaşlılıkta azalır, 65 yaş üzeri kadınlar ve erkekler eşit olarak etkilenir.

MD çocuklar arasında daha az görülür ve oranlar kız ve erkek çocuklarında benzerdir. Hastalığın genetik bir bileşeni de var gibi görünüyor. Yakın bir aile üyesi etkilenirse, mevsimsel depresyon olması daha olasıdır. Tüm yıl güneş ışığı alan ülkelerde MD oranları düşüktür. Ayrıca, ekvatordan uzaklaştıkça MD’ye sahip olma olasılığınız azalır.

KAYNAK:
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/mind-body-food/201912/are-you-affected-seasonal-affective-disorder-sad