Oksidatif stres ve mental sağlık ilişkisi

Oksidatif stres ve mental sağlık ilişkisi

Mental hastalığı olan kişilerin vücutlarındaki oksidatif stres oranının hastalığı olmayan bireylere nazaran daha yüksek olduğu tespit edildi.

Oksidatif stres, vücuttaki serbest radikaller ve antioksidanlar arasında bir dengesizlik olduğunda belirir. Belirli bir miktar oksidatif stres normaldir ve vücut hastalıklarla savaştığında veya yaralanmaları onardığında ortaya çıkar. Bunun yanı sıra uzun süreli oksidatif stres hücrelere, DNA’ya ve RNA’ya zarar verebilir ve vücutta Alzheimer hastalığı, kardiyovasküler hastalık, diyabet ve Parkinson hastalığı gibi sayısız durum riskini artıran kronik inflamasyona yol açabilir.

Kopenhag Üniversitesi’nden Anders Jorgensen (MD, Ph.D) ve meslektaşları tarafından yürütülen ve JAMA Psikiyatri Dergisinde yayınlanan çalışmanın bulguları, mental hastalığı olan kişilerin neden daha yüksek fiziksel hastalığa sahip olma eğiliminde olduklarını açıklamaya yardımcı olabilir.

Araştırmacılar, mental hastalığı olan kişilerde oksidatif stresten kaynaklanan DNA ve RNA hasarı belirteçlerini, hastalığı olmayan kişilerle karşılaştıran 82 çalışmanın verilerini analiz etti. Analizdeki çalışmalarda, vücutta ve beyinde oksidatif stresin neden olduğu DNA ve RNA hasarının belirteçlerini keşfetmek için idrar, beyin omurilik sıvısı ve plazmadaki hücreler gibi farklı hücre tiplerinden örnekler kullanıldı. Toplamda, meta-analizde mental hastalığı olan 10.151 hasta ve mental hastalığı olmayan 10.532 kişi olduğu görüldü.

Araştırmacılar, demansı olan hastalarda genel olarak daha yüksek oksidatif stres düzeyleri eğilimi buldular ve bunu, bu koşullara sahip olmayan kişilerle karşılaştırıldığında psikotik bozukluklar ve bipolar bozukluklar izledi. Majör depresif bozukluğu olan hastalar, olmayanlara göre daha fazla kan hücresi ve plazma veya serum DNA oksidatif stres belirteçlerine sahip olma eğilimindeydi fakat idrar DNA veya RNA belirteçlerine sahip değildi.

Meta-analiz, madde kullanım bozukluğu veya anksiyete bozukluğu olan kişilerle ilgili az sayıda çalışmayı içeriyordu, bu nedenle araştırmacılar bulgularını yetersiz buldular. Bununla birlikte, çalışmalar, mental hastalığı olmayanlara kıyasla, hastalığı olan kişilerin beyinlerinde artan oksidatif stres belirteçlerine yönelik belirli bir eğilim göstermedi.

Araştırmacılara bu durumu “Birçok farklı teşhis ve matriste [oksidatif stres] ile bir ilişki olduğu ve [oksidatif stresin] beyinde spesifik olarak artmadığı göz önüne alındığında, spesifik psikopatolojinin altında yatan patofizyolojik bir faktörden ziyade psikiyatrik durumların [bir yan ürünü] olduğunu düşünüyoruz” şeklinde açıklamaktadır. Bunun yanı sıra çalışma doğrultusunda elde edilen bulgunun “Psikiyatrik bozukluklarda hızlanmış yaşlanma ve yaşa bağlı hastalıkların genel, transdiagnostik belirtilerini gösteren artan kanıtlarla tutarlı” olduğunu söylemek mümkündür.

KAYNAK:
– Jorgensen A, Baago IB, Rygner Z, et al. Association of Oxidative Stress–Induced Nucleic Acid Damage With Psychiatric Disorders in Adults: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Psychiatry. 2022;79(9):920–931. doi:10.1001/jamapsychiatry.2022.2066.

    formu doldurun, biz sizi arayalım

    Veri Sorumlusu: Prof. Dr. Kemal Arıkan
    Adres: Halaskargazi Cad. No: 103, Gün Apt, Daire: 4B, 34371 Osmanbey/İstanbul
    E-posta: info@kemalarikan.com

    Paylaşmış olduğunuz kişisel ve özel nitelikli kişisel verileriniz, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) uygun olarak ve Tıp mevzuatı kapsamında yerine getirmiş olduğumuz hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmektedir. Danışanlarımız için hazırlanan Danışan KVKK aydınlatma Metnini ayrıca okuyunuz.

    Kişisel Verilerinizin Toplanması Usulü ve Hukuki Sebebi

    Kişisel verileriniz elektronik ortamda toplanmaktadır. Web sitemizdeki randevu alın kısmında form doldurduğunuzda da burada amaçla bağlantılı veri toplama faaliyeti yapılmış olacaktır.  Web sitemiz ve randevu Formunun bağlı olduğu e-posta yurt içi sunucularda barındırılmaktadır.

    Kişisel verileriniz; web sitesi üzerinden internet erişimleri 5651 sayılı kanun kapsamında log kaydı (ip adresi ve zaman damgası, trafik bilgileri, cihaz bilgisi, hangi sayfada ne kadar süre kaldığı vb.) domain-Server sağlayıcı tarafından tutulabilir. Web sitemizde reklam amaçlı çerezler kullanılmamaktadır. Çerezleri kapatma yöntemi politikada belirtilmektedir. Web sitesi adres, iletişim, hizmet sunulan alanlar hakkında bilgi verilmesi amacı ile uygulamaya konulmuştur.

    Kişisel verilerinizin işlenmesinin hukuki sebepleri;
    – 5651 sayılı Kanun
    – Meşru menfaat

    Kişisel Verilerinizin İşlenmesi Amacı

    Kişisel verileriniz KVKK 4/2 maddesinde belirtilen ilkeler dikkate alınarak, Sağlık ile ilgili mevzuat çerçevesinde öngörülen faaliyet çerçevesinde; sağlanan hizmetlerden yararlanabilmenizi ve hizmetlerimizin tanıtımını temin edebilmek, mevzuatın getirdiği saklama yükümlülüğünün yerine getirilmesi ve diğer yükümlülüklere uymak amaçlarıyla işlenecektir.

    Kişisel verileriniz mevzuatta belirtilen süreler, mevzuatta düzenleme olmaması halinde meşru menfaat uygulamalarına bağlı olarak amaçla orantılı süre boyunca saklandıktan sonra dijital olanlar geri dönüşümsüz olarak silinme yoluyla imha edilmektedir. İlgili kişinin silme talebi halinde, mevzuata aykırı olmamak şartı ile derhal yerine getirilmektedir.

    Kişisel verileri saklanması ve imha politikamızda saklama süreleri detaylı olarak planlanmıştır. 5651 sayılı Kanuna göre trafik kayıtları en az 1 yıl tutulması gerekmektedir. Uygulamamızda 1 yıllık süreye uyulmaktadır.

    Kişisel Verilerinizin Aktarılması

    Kişisel verileriniz prensip olarak yurt dışına aktarılmamaktadır. Ancak web sitemizden sosyal medya hesaplarına (Instagram, Facebook, Twitter, Youtube) yönlendiğinizde web sitemizden ayrılmış ve yurt dışından sunulan bu hesaplara geçiş yapmış olacağınız bilinmelidir.

    Web sitemiz yurtiçinden sunulduğundan bu kapsamda alınan verileriniz yurtdışına aktarılmamaktadır. Aynı şekilde web sitemizde yer alan randevu formunun düştüğü mail adresi yurtiçinden sunulması sebebiyle formda yer alan kişisel verileriniz yurtdışına aktarılmamaktadır.

    Kişisel Verileriniz, yukarıda belirtilen amaçlara, KVKK ve diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak, yurtiçinde bulunan Turhost (veri işleyen) sunucularında barındırılmaktadır.

    Kişisel Verisi İşlenen İlgili Kişi Olarak Haklarınız

    KVKK 11. Maddesi ve yürürlükte bulunan diğer mevzuat çerçevesinde;
    Kişisel verilerinizin işlenip işlenmediğini öğrenme,

    • Kişisel verileriniz işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
    • Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
    • Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerinizin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
    • Kişisel verilerinizin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme,
    • KVKK mevzuatında öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerinizin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
    • Eksik veya yanlış verilerin düzeltilmesi ile kişisel verilerinizin silinmesi veya yok edilmesini talep ettiğinizde, bu durumun kişisel verilerinizin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
    • İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle aleyhinize bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme,
    • Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğramanız halinde bu zararın giderilmesini talep etme haklarına sahipsiniz.

    Taleplerinizi Öne Sürerken Uyulması Gereken Usul ve Esaslar

    Kişisel verinin konusu olan siz ilgili kişi olarak yukarıda belirtilen haklarınızı, kullanmayı talep ettiğiniz hakka ilişkin açıklamalarınızı içeren yazılı veya Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun belirlediği diğer yöntemlerle, başvuruda talep ettiğiniz hususun açık ve anlaşılır şekilde

    Yukarda sunulan adrese ıslak imzalı olarak posta yolu ile, elden veya bizde kayıtlı olan e-posta hesabınızdan gönderebilirsiniz.

    Müracaatınıza esas teşkil eden hususların şahsınız ile ilgili olması, müracaatınızda kimlik ve adres bilgilerinizin bulunması gerekecektir. Kimlik doğrulaması bizde bulunan bilginizle sınırlı olarak yapılacaktır. Başkası adına müracaatta bulunacak iseniz; özel yetki içerir vekaletname ile başvurmanız gerekmektedir. Başvuru için özel bir format olmamakla birlikte web sitemizde bulunan başvuru formunu kullanabilirsiniz, talebinizin net bir şekilde yazılması net bir cevap verilmesini sağlayacaktır.

    Bizi takip edin:

    Güncel Yazılar

    Haberler